Boże Narodzenie jest na Malcie bardzo ważnym świętem ze względu na swoje religijne znaczenie.
Maltańscy chrześcijanie stanowią około 97% mieszkańców, co czyni archipelag drugim, zaraz po Watykanie, najbardziej katolickim krajem na świecie.
Na wyspach święta wyglądają inaczej niż w Polsce, ale mimo braku śniegu mają swój niepowtarzalny klimat.
Mieszkańcy wysp posiadają oczywiście swoje unikalne zwyczaje i świąteczne tradycje.
Boże Narodzenie na Malcie — świąteczny klimat na wyspach
Obie wyspy są pięknie przyozdobione i rozświetlone już od początku grudnia.
We wszystkich miejscowościach Malty i Gozo, znajdują się ogromne ilości świątecznych dekoracji.
Ulice, domy, parki i witryny sklepowe obwieszone są niezliczoną ilością świecidełek.
W Boże Narodzenie na Malcie temperatura powietrza zazwyczaj wynosi około 15°C.
Wyspa odpoczywa w tym czasie od letnich upałów, a miejscowa roślinność budzi się do życia.
W powietrzu czuć zapach wiosny, a po przejściu pierwszych, grudniowych deszczy zaczynają kwitnąć kwiaty.
Domy i kościoły zdobi się tu żonkilami, które nam Polakom kojarzą się ze świętami Wielkanocy.
Szopki Presepju
Spacerując po okolicy, nie da się nie zauważyć, ręcznie wykonanych szopek znajdujących się w oknach domów.
Niektóre z nich wyglądają jak prawdziwe dzieła sztuki.
Szopki Presepju mają ciekawą historię i stanowią nieodłączną część maltańskiej tradycji świątecznej.
W niektórych miejscowościach organizowane są tak zwane Żywe Szopki, które przedstawiają inscenizację życia w Betlejem ponad 2000 lat temu.
Jak obchodzi się Boże Narodzenie na Malcie?
Święta na Malcie zaczynają się 25 grudnia i dopiero tego dnia maltańskie dzieci odwiedza Święty Mikołaj, żeby obdarować je prezentami.
Maltańczycy uwielbiają święta, dlatego obchodzą je hucznie i bardzo intensywnie.
Podobnie jak w Polsce ubierają choinkę, śpiewają kolędy i spędzają czas w rodzinnym gronie.
Wspólną tradycją maltańskich i polskich chrześcijan jest też udział w wigilijnej pasterce.
Różnica polega jednak na tym, że Maltańczycy rozpoczynają swoje świętowanie dopiero po mszy świętej.
Na Malcie nie organizuje się wigilijnej kolacji.
Pierwszym posiłkiem rozpoczynającym święta jest bożonarodzeniowe śniadanie, które rozpoczyna się o 1 w nocy.
Boże Narodzenie na Malcie — świąteczne potrawy
Tradycyjne świąteczne danie na Malcie to timpana.
Jest to warstwowa zapiekanka z makaronu penne, którą przygotowuje się na bazie wywaru z mięsa lub ryb.
Dodatki w timpanie mogą się różnić, dlatego że każda z gospodyń ma swój unikalny przepis. Najczęściej są to pomidory, jajka mięso lub ser.
Poza timpaną, na maltańskim stole, znajduje się też pieczony indyk, wieprzowina lub kurczak z warzywami.
Na zakończenie świątecznej biesiady podaje się Imbuljuta tal-Qastan.
Jest to rozgrzewający napój z kasztanów, który serwuje się w chłodne wieczory.
Tradycyjny maltański deser świąteczny to kasztanowe ciasto Torta tal-Qastan i melasowe krążki Qaghqa tal-Ghasel, które podawane są w towarzystwie lampki czerwonego wina.
Boże Narodzenie na Malcie — świąteczne tradycje
Pierwsze przygotowania do świąt rozpoczynają się już 5 tygodni przed Bożym Narodzeniem.
Na wilgotnej wacie umieszcza się nasiona pszenicy i pozostawia w ciemnym pomieszczeniu domu, aż do wykiełkowania.
Wyrosłe długie, białe łodygi używane są do ozdabiania szopek i parapetów.
Wykorzystywane są też jako broda Świętego Mikołaja.
Wróżba pogody
Nietypową tradycją świąteczną jest wróżba pogody.
Najstarsi maltańscy żeglarze, przez 12 dni przed rozpoczęciem Bożego Narodzenia, obserwują na morzu warunki atmosferyczne.
Na bazie tych obserwacji próbują przewidzieć, jaka w przyszłym roku czeka nas pogoda.
Każdy z 12 dni jest odpowiednikiem następujących po sobie miesięcy.
Wigilia na Malcie
W wigilię, w większości miasteczek, można natknąć się na orszak dzieci śpiewających kolędy, które niosą figurkę dzieciątka Jezus i bożonarodzeniowe lampiony.
Tradycję wigilijnej procesji zapoczątkował w 1921 roku jeden z maltańskich księży, aby powstrzymać upadek świąt Bożego Narodzenia.
Po dziecięcej procesji równo o północy rozpoczyna się maltańska pasterka.
Msza rozpoczyna się od uroczystego śpiewu najpopularniejszej maltańskiej kolędy o nazwie Ninni la tibkix iżjed, co w języku polskim oznacza „śpij i nie płacz”.
Dziecięce kazania
Punktem kulminacyjnym pasterki i jednocześnie najstarszą tradycją jest Priedka tat-Tifel, czyli nauczanie dziecka.
Dziewczynka lub chłopiec w wieku od 7 do 11 lat wygłasza kazanie, w którym opowiada o narodzinach Jezusa w Betlejem.
Zastąpienie księdza w tym wystąpieniu to ogromny zaszczyt nie tylko dla dziecka, ale i dla całej rodziny.
Przygotowania do występu zaczynają się już 4-5 tygodni przed mszą.
Wszyscy członkowie rodziny pomagają dziecku w przygotowaniu i nauczeniu się na pamięć jak najlepszej przemowy, która poruszy serca wiernych.
Poczęstunek od księdza
Zgodnie ze świątecznym zwyczajem po zakończeniu mszy świętej miejscowy proboszcz częstuje swoich wiernych tradycyjnymi przekąskami.
Po pasterce spróbować można maltańskich ciasteczek Mqaret z nadzieniem daktylowym i napoju Imbuljuta tal-Qastan, który przyrządza się z kasztanów, goździków, kakao i skórki cytrynowej.
Bożonarodzeniowe wydarzenia
Święta na Malcie trwają tak naprawdę tylko jeden dzień, ale około świąteczne wydarzenia trwają przez większość dni grudnia.
Odbywają się koncerty, jasełka i kolędowe wieczory parafialne.
Organizowane są też bożonarodzeniowe jarmarki, na których zakupić można świąteczne ozdoby i prezenty.
Corocznym zwyczajem jest też pantomima, która odbywa się w Teatrze Manoel w Vallettcie.
Bożonarodzeniowe przedstawienie jest odpowiednie zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych, dlatego można się tam wybrać całą rodziną.
Wszystkim czytelnikom mojego bloga życzę Il-Milied it-Tajjeb, co języku maltańskim oznacza Wesołych Świąt Bożego Narodzenia.
Wybierasz się na Maltę po raz pierwszy?
Sprawdź 7 najważniejszych informacji przydatnych przed podróżą. ✈
Szukasz więcej informacji z pierwszej ręki?
👉 DOŁĄCZ do grupy miłośników Malty i Gozo na Facebooku.
Wycieczki jednodniowe po Malcie i Gozo 🌴 REZERWACJA WhatsApp +48 798 145 686.
Jeśli podoba Ci się moja twórczość i chcesz przyśpieszyć rozwój mojego bloga, zaproś mnie na wirtualną kawę. ☕ Możesz też zostać moim Patronem! 🌟
